Kitap Tanıtım: Sahîh-i Buhârî Muhtasar

Kitabın Yazarı: Muhammed ibni İsmail El-Buhârî

Yayınevi: Karınca Polen Yayınları

Basım Tarihi: Eylül, 2020

Sayfa Sayısı: 1108

Ebat: 165 X 235 mm

Kitap Hakkında

Allah Resûlü’nü (sav) sevip kendisine ittiba etmek, imanın olmazsa olmaz bir gereğidir. Bu mukteza vazifeyi yerine getirmek “Muhammedun Resûlullah”a şehadet eden her Müslim’in asli görevidir. Dolayısıyla kuru bir söylemden ibaret olamaz. Bu sorumluluğu hakkıyla ifa etmek için yapılması gereken ilk iş, onun kutlu sünnetini öğrenmektir. Çünkü sünnet[1] gökten süzülen vahyin bir parçası, Kur’ân-ı Kerim’in beyanı, İlahi kelamın hayat bulmuş hâlidir. Mukaddes şeriatın, bağlayıcı teşri kaynağıdır. O hâlde sünnetten bihaber olanların dünyevi ve uhrevi selamete erişmesi mümkün değildir. Dünya ve ahiret saadetini yeğleyen her Müslim evvela onun (sav) sünnetini öğrenmeye çalışmalıdır.

Bugün Allah Resûlü’nün (sav) sünnetini öğrenmek; en kıymetlinin, en kıymetli sözleri olan hadis kitaplarına başvurmakla mümkündür. Hiç şüphesiz bunun mümkün kılınmasını sağlayanlar, bir köprü niteliğinde ondan bize hikmet taşıyan hadis imamlarıdır. İmkânların çok kısıtlı olduğu o dönemde deve sırtında kilometrelerce yol giderek, zamanın zor şartlarına katlanarak, bazen aç bazen susuz bazen de uykusuz hâlde bir hadise erişmek için çabalayan peygamber varisleri muhaddislerdir.

İşte bu kimselerden biridir İmam Buhari (rh).[2] Kendisi H 13 Şevval 194’te, cuma günü, Buhara’da doğmuştur. Henüz on bir yaşındayken ilim talep etmeye başlamıştır. On sekiz yaşına geldiğinde ailesiyle birlikte Mekke’ye hac için gitmiş, ilim talep etmek amacıyla orada kalmıştır. Oranın meşhur âlimlerinden istifade ettikten sonra belde belde gezmiş, hadis talep etmiştir. Binlerce hocadan, binlerce hadis dinlemiş ve ezberlemiştir.[3] Topladığı hadisleri de kendisinden sonrakilere en güzel şekilde aktarmıştır.[4]

Ayrıca İmam Buhari (rh) saray kapılarından uzak durmuş, ilmi sultanların ayağına götürmemiş, zulme karşı susmamış ve hakkı beyan etmekten de çekinmemiştir. Birçok Rabbani âlim gibi bu tutumlarından dolayı dönemin yöneticilerinden çokça eziyet görmüştür. Zindana atılmış ve vatanından sürülmüştür. Altmış iki yıllık ömrünün sonuna geldiğinde hastalanarak H 256 yılı, Ramazan Bayramı gecesinde, yine bir cuma günü vefat etmiştir.[5]

Kendisinin en meşhur ve en değerli kitabı şüphesiz “Sahîh-i Buhârî”dir.[6] Gördüğü bir rüyanın veya hocasının teşviki üzere bir ilki gerçekleştirmiş, sünnete dair sahih hadislerin ilk defa toplandığı bu kitabı yazmıştır.[7] Sıhhat noktasında çok titiz davranarak altı yüz bin hadisin içerisinden en sahihlerini seçmiş ve kitabına almıştır. İşte böylece on altı yıllık emeğin sonucunda altın tepside sunduğu 7563 hadisle[8] sünneti bizlere ulaştırmıştır.

Bir âlimde olmazsa olmaz iki mühim özellik, ezber ve anlayıştır. İmam Buhari (rh) ulaştırdığı bu hadisleri kuyumcu titizliğinde kitap ve bablara ayırmış, koyduğu başlıklarla fıkıh ve hükmünü açıklamıştır. Böylece büyük bir muhaddis olduğu kadar büyük bir fakih olduğunu da ortaya koymuştur. Bu özelliğiyle sanıldığının aksine bir literalist olmadığını ispatlamıştır.[9]

Zikrettiğimiz veya zikredemediğimiz bilinen sebeplerden dolayı kendisi ve kitabı ümmet arasında büyük bir şöhret ve rağbet kazanmıştır. Yüzlerce talebe, hadis ezberlemeye bu kitaptan başlamıştır. İslam ümmeti Kur’ân-ı Kerim’den sonra en güvenilir kitap olduğuna kanaat etmiştir. Kendisi üzerine yapılan onlarca şerh vardır. Mezkûr şerhlerden birini okuyarak veya dinleyerek ele aldığımız takdirde kâmil bir istifade gerçekleştirilebilir.[10]

Allah Resûlü’nün (sav) duasını kendisi için yineliyoruz: “Allah, bizden bir hadis işiten ve onu hafızasında tutarak başkasına aktaran kişinin yüzünü ak etsin…”[11]

“Sahîh-i Buhârî Muhtasar” kitabının bir de kardeşi vardır. Allah’ın (cc) izniyle önümüzdeki ayda da onu tanıtmaya çalışacağız.

Kitaplarda buluşmak üzere, Allah’a ısmarladık…

 


[1]. Allah Resûlü’nün (sav) sözleri, fiilleri ve onayları.

[2]. Daha geniş bilgi için Halis Bayancuk Hoca’mızın “İmam Buhari’nin Hayatı” dersine bakabilirsiniz:

https://www.youtube.com/watch?v=sXlPA_TWdTo&list=PLfDJtMRQUT-zmHXipvfTNl8nPNtYxhAAQ (Erişim Tarihi: 15.10.2021)

[3]. Kendisi şöyle der: “Bin seksen kişiden hadis aldım, bunların arasında yalnız hadis hocaları bulunmaktadır…” Sahîh-i Buhârî Muhtasar, Karınca Polen Yayınları, s. 56

[4]. Meşhur talebesi Firebrî sadece El-Câmi’u’s-Sahîh’i Buhârî’den 90.000 talebenin dinlediğini söylemektedir. (Bk. Fethu’l-Bârî, İbni Hacer, Daru’l Ma’rife, 1/491) Müslim, Tirmizi, Ebu Hâtim, Ebu Zür’a, Mervezî, İbni Huzeyme gibi meşhur muhaddisler onun talebelerinden sadece bir kaçıdır.

[5]. Sahîh-i Buhârî Muhtasar, Karınca Polen Yayınları s. 6

[6]. El-Câmi’u’s Sahîh ismiyle de meşhur olmuştur.

[7]. Hadis kitapları tasniflerine göre muvatta, sünen, musannef, müsned, müstedrek… vb. sınıflara ayrılmıştır. Sahih de doğru kabul edilmesi için gerekli şartları taşıyan hadisleri toplayan bu sınıflardan biridir.

[8]. Bu rakam kitabın aslındaki hadis sayısıdır. Tanıttığımız Muhtasar’da ise  2114 rivayet vardır.

[9]. Ehl-i Hadis hakkında yanlış bilgiler için bk. “Fıkhu’l Hadis Sünnet İlmihâli, Halis Bayancuk, Tevhid Basım Yayın, s. 22”

[10]. Buhari’nin bu eserine ait birçok şerh yazılmış ve üzerinde çalışmalar yapılmıştır. En meşhur şerhleri Ayni’nin “Umdetu’l Kari”, Askalani’nin “Fethu’l Bari” ve Kirmâni’nin “Kevákibü’d Derâri” adlı eserleridir. Ayrıca Halis Bayancuk Hoca’mızın da iman ve ilim kitaplarının şerhini yaptığı dersleri izlemenizi tavsiye ederiz:

https://www.youtube.com/playlist?list=PLfDJtMRQUT-zmHXipvfTNl8nPNtYxhAAQ (Erişim Tarihi: 15.10.2021)

[11]. Tirmizi, 2656; İbni Mace, 230; Darimi, 235; Ahmed, 4157

Önerilen makaleler

İlk Yorumu Sen Yap

Cevap Ver