Bir çocuk kitabı… okumaktan hoşlandığım gibi yavrum da dinlemekten çok hoşlanıyor onu. Sık sık kitabı alıp getiriyor yeniden okumam için.
Bu kitabın bir cümlesi aslında biz ebeveynlere çok büyük bir pedagojik ders veriyor: Çocuğun her isteğini yerine getirmeme ve hazlarını ötelemesini öğretme…
0-2 yaş aralığı çocuk için çok önemli bir süreçtir. Çocuk bu dönemde uyumaktan, annesinin göğsünü emmekten, tuvalet ihtiyacını gidermekten haz alır. Anne de bu ihtiyaçlarını vaktinde, zamanında ve yeterince karşılamalıdır. Sonra çocuk yeni bir döneme girer. İki (2) yaşından on iki (12) yaşına kadar olan bu dönemde çocuk isteklerini yani hazlarını devam ettirmek ister.
• Yemek yemek haz verir.
• Oyuncak almak haz verir.
• Oyun oynamak haz verir.
• Parka gitmek haz verir.
• Tablet ile ilgilenmek haz verir ve çocuk bu hazlarının peşinde koşar durur. Ebeveynler ise bazen “Ben yemedim yavrum yesin.” diyerek; bazen çocuğun ısrarına tahammül edemeyerek; bazen ağlamasına kıyamayarak ne istediyse eline verirler. Oysa işte tam da burada çocuklarına en büyük düşmanlığı yaparlar. Zira bu davranış nedeniyle hazlarını öteleyemeyen çocuk, onların esiri olur. Bu esaret nedeniyle:
• Kendini kontrol edemez.
• Ergenlikte kulluğunu iyi yapamaz.
• İç disiplin geliştiremez.
• Aklına geleni söyler.
• İlk duyduğunu yapar.
• Nerede durması gerektiğini bilmez.
Şıpsevdiler, alışveriş tutkunları, sürekli eşya değiştirenler, madde bağımlıları, sigara tiryakileri, internet müptelaları, sık sık günah işleyenler, nefsine hakim olamayanlar, namazlarını aksatanlar, başladığı işi yarım bırakanlar hep bu haz öteleyememe hastalığına yakalananlardan çıkar.
Bu hastalığın sloganı “anı yaşa”dır. Ve bu hastalık yukarıdaki satırlarda da değindiğimiz gibi çocuklukta bulaşır.
Peki Çözüm Nedir?
On üç (13) yaşını doldurmuş ve daha büyük olan çocuklarımız ve kendimiz için yapacağımız ilk şey hastalığımızın teşhisini yapmaktır. Yavrumuzu karşımıza alıp onunla birlikte nefis terbiyesi yapmak üzerine anlaşmaktır. Ve yol haritamızdan onu haberdar etmektir. Bundan böyle istediğimiz her şeyi yapmayacağımızı ve isteklerimizi erteleyeceğimizi söylemektir. Erteleme birkaç saat olabileceği gibi birkaç gün ya da hafta da olabilir. Burada dikkat etmemiz gereken bir kavram daha vardır ki o da çocuğumuzun isteklerine ulaşması için bir bedel ödememiz gerektiğini bilmesidir. Yani, nasıl ki para vermeden sevdiğimiz bir ayakkabıyı alamıyorsak çocuğumuzun ihtiyaç olmayan bazı isteklerini erteledikten sonra bedelini kendinin ödemesini istemelidir. Yani, ikinci bir ayakkabıyı istiyorsa bunun için para biriktirmesi gerektiği ona öğretilmelidir. Elbette ona yardımcı olunabilir. Fakat her istediğimizin her zaman olmayacağı kuralı, gerekçesiyle beraber mutlaka çocuğumuza izah edilmelidir.
Bu aşamada ailecek nafile oruç tutmak, haftada bir gün gece namazına hep birlikte kalkmak, sadaka vermek için ayrıca bir birikim yapmayı teşvik etmek, hatta zaman zaman mülteci kamplarına giderek bizim dışımızdaki insanların yaşamlarını görmek ve göstermek de ilaçlar arasında sayılabilir.
Ya Yavrumuz Daha Çok Küçükse Nasıl Bir Yol İzlemeliyiz?
“Lokum Testi” bize yol gösterebilir. Nevzat Tarhan bir yazısında bu testten bahsediyor. Tek tek odaya alınan çocuklara lokum ikram ediliyor. Fakat bir de teklif sunuluyor. “Şayet bu lokumu şimdi değil de on beş dakika sonra yersen ikinci bir lokum daha yiyebilirsin.” deniyor. Çocuklardan kimisi lokumları dayanamayıp hemen yerken bir kısmı da sabrediyor. Bu çocuklar tam yirmi yıl takip ediliyor. Sonuç ise hiç şaşırtmıyor: Sabreden çocukların hayatta daha başarılı, sosyal ilişkilerinin daha uzun süreli ve duygusal zekâları daha gelişmiş olduğu gözleniyor.
Öyleyse ebeveyneler olarak bilinçli bir eğitim hareketi başlatalım. Hem kendimiz hem de yavrularımız adına. Ve “anı yaşa” sloganını “Her Zaman Her İstediğimiz Olmaz. Fakat Sahip Olduklarımız Bizi Mutlu Etmeye Yeter.” sloganı ile değiştirelim.[1]
İlk Yorumu Sen Yap